25 april 2025

Verbreden zonder te verwateren

Verbreden zonder te verwateren

De N-VA is van een kleine partij gegroeid tot dé brede volkspartij van Vlaanderen. De opdracht is nu om die ongewone en eenzame hoogte van onze partij te bestendigen en te versterken. Daartoe zal onze partij willens nillens moeten verbreden. Maar hoe verbreden we voldoende zonder te verwateren? Enkele bedenkingen van een kersvers gemeenteraadslid voor de N-VA.

Van klein naar groot

De N-VA was een van de scherven die ontstond na de breuk van de Volksunie. Het was een partij waar weinigen enige toekomst in zagen en waarbij in den beginne zowat iedereen rond de keukentafel paste.

Groot is het verschil met de hedendaagse N-VA die na de dijkbreuk van 2012-2014 een geoliede, geroutineerde partij werd. Ook op vandaag – toegegeven met wel wat parlementszetels ingeleverd vanaf 2019 – zijn we de grootste Vlaamse partij. We zijn de leidende kracht van de Vlaamse en Federale regering, hebben gedeputeerden in alle Vlaamse provincies en zijn ook lokaal een belangrijke kracht om rekening mee te houden.

We moeten verbreden

Het resultaat waar onze partij vandaag staat is echt iets om trots op te zijn. Toch mogen we niet op onze lauweren rusten. Het is een platitude, maar wel een terechte: de volgende verkiezingen beginnen vandaag. Onze achterban moet begrijpen dat er meer nodig is dan het status quo.

Bent u in Gent actief, waar de N-VA vooralsnog niet aan de macht kwam en doordraak nipt werd ontnomen, dan weet u dat een sterkere, bredere N-VA nodig is om niet langer aan de kant te worden geschoven. Hetzelfde geldt voor Antwerpen, waar we weliswaar onze derde legislatuur aansnijden, maar waar de grootstedelijke demografie en een aberrant grote PVDA het draagvlak voor onze partij onderuit tracht te halen.

Verbreden klinkt daarbij als een buzzword, dat moeilijk kan worden bereikt. Mijns inziens zijn twee elementen cruciaal. Ten eerste, is er de noodzaak aan een interne bewustwording waarbij afstand wordt genomen van de vadsigheid. Ten tweede, mogen we onze kern niet verloochenen. We zijn Vlaamsgezind, conservatief en inclusief gemeenschapsgericht.

Interne bewustwording

Interne bewustwording van het feit dat politiek een strijdtoneel is, blijft primordiaal. Er stroomt immers een groep aan N-VA militanten binnen die niet weet wat het is om een kleine partij te zijn. Vele jonge bestuursleden (in anciënniteit, niet per definitie in leeftijd) die maar enkele jaren actief zijn, weten niet wat het is om zonder studiedienst, zonder kabinetten of zonder campagnemedewerkers actief te zijn. Ik spreek evenzeer voor mezelf. Sinds ik actief werd acht jaar geleden, hebben we geen enkele verkiezingsnederlaag geleden. Telkens wonnen we verkiezingen, mochten we minstens in één regering ministers leveren, bestuurden we in Sint-Niklaas en Antwerpen (mijn stad van afkomst en van toekomst),… Telkenmale zaten wij aan de knoppen.

Die opeenstapeling van overwinningen leidt bij velen tot vadsigheid. Er heerst nog steeds een gevoel van onaantastbaarheid, waarbij het winnen van verkiezingen als een vanzelfsprekendheid wordt gezien. Zovelen zien politiek als aankomen op een receptie en een glas cava drinken. Politiek draait om veel meer dan dat. Het gaat om het samenbrengen van mensen, het ideeëngoed verspreiden en doorgeven, het overtuigen van mensen. Politiek is flyeren in de winterkou, het is het klaarzetten van zalen die misschien amper gevuld geraken, het zijn late avonden en verre tochten door weer en wind. Maar we doen dat. Om te beschermen wat goed is en te bekomen wat beter is.

De kern bewaren

Eens we intern overtuigd zijn dat politiek – op een hopelijk amicale en plezante wijze – hard werken is, moeten we ook onze kernwaarden blijven uitdragen en verdedigen. Verbreding brengt immers ook vaak een gevaar van verwatering mee. Ik sprak een militante van de partij op een nieuwjaarsreceptie in Antwerpen die me zei dat ze in Borgerhout, waar we voortaan meebesturen, met de N-VA ook wouden laten zien dat we ook een socialistische kant hadden… Ik verslikte me zowaar in mijn glas wijn. “We zijn sociaal, niet socialistisch”, beet ik haar enigszins recalcitrant toe. Zulke anekdotes sterken me in het duidelijk durven opsommen van onze kernwaarden, die elk op hun beurt duidelijke opties tot verbreding inhouden.

Vlaamsgezind

We zijn Vlaamsgezind, voor meer autonomie naar Vlaanderen. Dat je die waarde uitdraagt omwille van een cultureel-romantisch gegeven, vanuit een taalkundige reflex als Vlaamse Randbewoner of vanuit economische overwegingen speelt weinig rol. Ik schreef het al eerder en ben niet te beroerd om het toe te geven: mijns inziens geldt het adagium structure follows strategy. Vlaamse onafhankelijkheid is geen doel op zich, maar een middel tot een doel. Dat doel is een betere situatie voor de Vlamingen creëren, rechtvaardigere belastingen, een snellere justitie, een warm en sociaal opvangnet voor zij die pech hebben. In die pragmatische blik op het Vlaamsgezinde zit wat mij betreft een grote mogelijkheid tot verbreding.

Conservatief

We zijn conservatief. We hebben eerbied voor wie was, wie is en wie zal zijn. We kiezen traditie boven experiment en werken aan evolutie, niet aan revolutie. We opteren voor schoonheid en begrijpen dat de wereld onaf is. Perfectie is niet van deze wereld, hetgeen ons niet mag deren er naar te streven. Vele nieuwkomers zijn eerder conservatief dan progressief. Toch worden ze onterecht in een linkse afhankelijkheidsstatus gehouden. Conservatisme uitleggen als eerbied voor gewoonten en respect voor onze leitkultur biedt mogelijkheden om ook voldoende te verbreden naar nieuwkomers en andere etnische gemeenschappen.

Inclusief gemeenschapsgericht

We zijn, ten slotte, inclusief gemeenschapsgericht. We geloven in een organisch gegroeide gemeenschap met gedeelde waarden en normen, met vrijheid in verantwoordelijkheid. Die gemeenschap staat overigens open voor eenieder die daartoe wilt behoren, ongeacht geaardheid, afkomst of religie. Die gemeenschapsgerichte samenleving steunt op vrijwillig engagement en op het middenveld. Het brengt verbinding in een tijdperk van isolatie en asociale media. Deze basis benadrukken kan nieuwkomers maar ook vereenzaamde groepen aantrekken.

Fundamenten indachtig

Onze partij is nog veel meer dan het hierboven opgesomde. Toch lijken dit me drie belangrijke draden doorheen de verschillende concrete standpunten die we als partij innemen. Verbreding moet steeds deze fundamenten indachtig houden en behoort intern bewust om te gaan met die positie als politieke marktleider. Alleen zo behouden we de N-VA als een sterk merk en geven we verwatering geen kans.

Sven Lievens

Gemeenteraadslid Antwerpen, nationaal bestuurder Jong N-VA, voorzitter Jong N-VA Antwerpen.